Những điều cần biết về bong gân đầu gối

• Bong gân đầu gối là gì? 
• Nguyên nhân nào gây ra bong gân đầu gối? 
• Triệu chứng của bong gân đầu gối là gì?
• Làm thế nào để chẩn đoán bong gân đầu gối? 
• Phương pháp điều trị bong gân đầu gối là gì? 
• Phải mất bao lâu để phục hồi sau khi bong gân đầu gối? 
• Làm thế nào để ngăn ngừa bong gân đầu gối? 

Đầu gối là một trong những khớp quan trọng nhất. Nó giúp bạn đi bộ, ngồi xổm và leo cầu thang. Bong gân đầu gối có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bạn bằng cách khiến những chuyển động hàng ngày này trở nên khó khăn và đau đớn. Chấn thương phổ biến này xảy ra khi các mô liên kết ở đầu gối của bạn bị căng hoặc rách. 

Các vận động viên đặc biệt dễ bị bong gân đầu gối, nhưng chấn thương này có thể xảy ra với bất kỳ ai. May mắn thay, bong gân đầu gối có thể điều trị được và hầu hết mọi người đều hồi phục. 

Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị chứng rối loạn này.

Bong gân đầu gối là gì? 

Đầu gối của con người là một khớp phức tạp chứa ba xương: xương đùi , xương bánh chè và xương chày. Dây chằng là những đoạn mô giống như sợi dây thừng nối ba xương này và ổn định đầu gối của bạn. Đầu gối của bạn có bốn dây chằng chính thuộc hai loại khác nhau, mỗi loại có chức năng khác nhau. 

Dây chằng bên. Các mô liên kết này hỗ trợ hai bên đầu gối và cho phép khớp di chuyển từ bên này sang bên kia. Các dây chằng này bao gồm:

• Dây chằng bên trong (MCL). Dây chằng này nối xương đùi với xương chày dọc theo mặt trong của đầu gối. 
• Dây chằng bên ngoài (LCL). Mô này chạy dọc theo bên ngoài đầu gối của bạn. Nó nối xương đùi của bạn với xương mác , một xương nhỏ ở chân của bạn. 

Dây chằng chéo. Hai dây chằng này bắt chéo bên trong khớp gối của bạn theo hình chữ “X”. Chúng cho phép đầu gối của bạn di chuyển về phía trước và phía sau mà không di chuyển quá xa sang hai bên. Hai dây chằng chéo là: 

• Dây chằng chéo trước (ACL). Mô này kéo dài theo đường chéo qua giữa đầu gối của bạn và gắn xương đùi vào xương chày. ACL là dây chằng chéo yếu nhất và thường bị thương nhất ở đầu gối của bạn. 
• Dây chằng chéo sau (PCL). Sợi này nằm sau ACL và ổn định xương chày của bạn. PCL ít bị chấn thương hơn ACL. 

Chấn thương ở bất kỳ dây chằng nào trong số này cũng có thể gây bong gân đầu gối.

Nguyên nhân nào gây ra bong gân đầu gối? 

Bong gân đầu gối có thể do bất kỳ chuyển động hoặc chấn thương nào làm căng dây chằng quá mức, khiến dây chằng bị rách. Các nguyên nhân phổ biến gây bong gân đầu gối bao gồm: 

• Một cú đánh mạnh vào đầu gối (ví dụ, khi chơi thể thao) 
• Một vụ tai nạn xe hơi
• Thay đổi hướng nhanh chóng khi đang di chuyển
• Tiếp đất không đúng cách sau khi ngã hoặc nhảy 
• Đặt quá nhiều áp lực lên đầu gối
• Vặn đầu gối

Hầu hết bong gân đầu gối chỉ ảnh hưởng đến một dây chằng. Tuy nhiên, nhiều dây chằng có thể bị thương trong một sự kiện chấn thương như tai nạn xe hơi hoặc ngã từ trên cao.

Triệu chứng của bong gân đầu gối là gì?

Nếu bạn bị bong gân đầu gối, bạn có thể sẽ nhận thấy chấn thương ngay lập tức. Các triệu chứng bong gân đầu gối bao gồm:  

• Một dáng đi thay đổi 
• Bầm tím 
• Khó khăn khi uốn cong đầu gối
• Sự bất ổn ở đầu gối của bạn
• Đi khập khiễng  
• Đau hoặc khó chịu
• Sưng tấy

Bạn cũng có thể cảm thấy cảm giác “rắc rắc” bên trong đầu gối khi dây chằng bị rách. 

Nếu bạn bị đau dữ dội hoặc các triệu chứng vẫn tiếp diễn ngay cả sau khi điều trị đầu gối tại nhà, bạn nên đến gặp bác sĩ.

Làm thế nào để chẩn đoán bong gân đầu gối? 

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể sử dụng một số phương pháp để chẩn đoán bong gân đầu gối, bao gồm: 

Khám sức khỏe. Bác sĩ sẽ kiểm tra khả năng di chuyển và đặt trọng lượng lên đầu gối của bạn trong quá trình khám sức khỏe. Họ có thể quan sát khi bạn đi ngang qua phòng để xem bạn có khập khiễng không. Bạn cũng có thể được yêu cầu uốn cong và duỗi thẳng chân khi ngồi. Dựa trên phạm vi chuyển động của bạn, bác sĩ có thể xác định phần nào của đầu gối bị thương. 

Chụp X-quang. Chụp X-quang sẽ không hiển thị dây chằng bị kéo căng hoặc rách, nhưng có thể hiển thị chất lỏng có thể tích tụ xung quanh đầu gối do bong gân. Xét nghiệm này cũng có thể tìm ra các nguyên nhân có thể gây đau đầu gối khác , như viêm khớp hoặc gãy xương. 

Chụp cộng hưởng từ (MRI). MRI cung cấp hình ảnh rõ nét về các phần bị tổn thương ở đầu gối và cho thấy mức độ nghiêm trọng của khớp bị thương.

Siêu âm. Siêu âm cho thấy các mô mềm của bạn, do đó có thể giúp bác sĩ chẩn đoán chấn thương ở dây chằng và gân.

Phương pháp điều trị bong gân đầu gối là gì? 

Phương pháp điều trị bong gân đầu gối tốt nhất phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương.

Việc chăm sóc bong gân đầu gối tại nhà đối với những chấn thương nhẹ có thể bao gồm phương pháp RICE: 

• Nghỉ ngơi. Hạn chế hoạt động thể chất càng nhiều càng tốt để tránh đè nặng lên đầu gối bị thương.
• Đá. Bọc một túi đá trong một miếng vải và chườm lên đầu gối của bạn vài lần mỗi ngày, mỗi lần 20 phút. Phương pháp này có thể giúp giảm sưng. 
• Nén. Quấn đầu gối bằng băng mềm có thể giúp ổn định khớp và ngăn ngừa tổn thương thêm. 
• Nâng cao. Nâng đầu gối lên để giảm thiểu sưng tấy. 

Các trường hợp bong gân đầu gối nghiêm trọng hơn có thể cần được bác sĩ điều trị, chẳng hạn như: 

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) : Những loại thuốc này có tác dụng giảm viêm và đau. 
• Nẹp. Bó bột hoặc nẹp đầu gối có thể giữ xương cố định và ngăn đầu gối của bạn cử động quá nhiều trong khi lành lại.
• Vật lý trị liệu . Chuyên gia vật lý trị liệu có thể kê đơn các bài tập cụ thể để giúp bạn sử dụng đầu gối trở lại và lấy lại sức mạnh ở chân. 
• Phẫu thuật: Nếu bạn bị thương nhiều dây chằng hoặc bị bong gân nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật tái tạo. Trong quá trình phẫu thuật phức tạp này, bác sĩ phẫu thuật có thể sử dụng các mảnh ghép hoặc mô lấy từ tử thi hoặc người hiến tặng còn sống để tái tạo đầu gối của bạn.

Phải mất bao lâu để phục hồi sau khi bong gân đầu gối? 

Thời gian phục hồi bong gân đầu gối phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Nếu bạn bị bong gân cấp độ 1, dây chằng của bạn sẽ giãn ra nhưng không bị rách. Chấn thương này thường sẽ lành trong vòng một đến hai tuần sau khi điều trị tại nhà đúng cách. 

Bong gân cấp độ 2 xảy ra khi bạn bị rách một phần dây chằng. Có thể mất một tháng hoặc lâu hơn để phục hồi sau chấn thương vừa phải này. 

Bạn có thể sẽ có thời gian hồi phục lâu hơn nếu bạn cần phẫu thuật tái tạo sau bong gân cấp độ 3. Bệnh nhân phẫu thuật thường cần nạng trong 6 đến 8 tuần sau khi phẫu thuật và có thể cần gặp chuyên gia vật lý trị liệu để phục hồi chức năng.

Làm thế nào để ngăn ngừa bong gân đầu gối? 

Bạn có thể không tránh khỏi một số loại chấn thương gây bong gân đầu gối, như tai nạn xe hơi hoặc té ngã. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện các bước đơn giản để bảo vệ đầu gối trong khi hoạt động thể chất. Các biện pháp phòng ngừa này bao gồm: 

• Bài tập tăng cường sức mạnh cốt lõi
• Các bài tập chạy, như chạy lùi hoặc chạy theo hình zíc zắc (mặc dù bạn nên tránh thực hiện động tác này một cách liều lĩnh, nếu không bạn có thể vô tình trẹo đầu gối)
• Tăng cường cơ chân bằng cách thực hiện động tác lunge và squat 
• Duỗi cơ bắp chân, gân kheo và các cơ chân khác trước khi chơi thể thao

Giữ cho đôi chân khỏe mạnh và tìm hiểu về những nguyên nhân phổ biến gây bong gân đầu gối có thể giúp bạn tránh được chấn thương đau đớn này. Đầu gối đóng vai trò quan trọng trong khả năng vận động của bạn, vì vậy, chăm sóc tốt cho khớp thiết yếu này là điều hoàn toàn xứng đáng.

NGUỒN: 
Harvard Health Publishing: “Bong gân đầu gối.”
Tạp chí vật lý trị liệu chỉnh hình và thể thao : “Phòng ngừa chấn thương đầu gối: Các bài tập giúp bạn không bị loại khỏi cuộc chơi.”
Nationwide Children's: “Bong gân đầu gối.”
NYU Langone Health: “Chẩn đoán bong gân và căng cơ đầu gối.”
OrthInfo: “Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL),” “Chấn thương dây chằng bên,” “Chấn thương đầu gối thường gặp.”
UConn Health: “Chấn thương nhiều dây chằng đầu gối.”
Đại học Utah: “Bong gân dây chằng.”