Viêm gân duỗi ở bàn chân là gì?

• Viêm gân duỗi là gì?
• Vùng gân duỗi
• Các triệu chứng của viêm gân duỗi ở bàn chân
• Chẩn đoán viêm gân duỗi ở bàn chân
• Nguyên nhân nào gây ra viêm gân duỗi ở bàn chân?
• Các biện pháp khắc phục tại nhà cho bệnh viêm gân duỗi
• Điều trị viêm gân duỗi
• Cách phòng ngừa viêm gân duỗi
• Những điều cần biết
• Câu hỏi thường gặp về viêm gân duỗi

Viêm gân duỗi là gì?

Gân là một loại mô cơ thể kết nối cơ với xương. Nếu gân bị viêm — đau và sưng — tình trạng này được gọi là viêm gân.

Ở bàn tay, có cái gọi là gân duỗi kết nối cơ với xương, cho phép bạn cử động các ngón tay. Ở bàn chân, gân duỗi kết nối các cơ giúp bạn nâng ngón chân và uốn cong bàn chân với xương. Nếu một trong các gân duỗi ở bàn chân bị viêm, bạn có thể mắc tình trạng gọi là viêm gân duỗi.

Các gân duỗi ở bàn chân của bạn được gọi là gân duỗi ngón chân cái dài, gân duỗi ngón chân cái ngắn, gân duỗi ngón chân cái dài và gân chày trước.

Bạn có nguy cơ mắc tình trạng này nếu bạn có mu bàn chân cao — phần giữa cong của bàn chân, giữa các ngón chân và mắt cá chân. Ngoài ra, nếu bạn tiếp đất bằng mặt trong của bàn chân khi đi bộ, bạn có nguy cơ. Nếu bạn là người chạy bộ, vũ công, trượt tuyết hoặc trượt băng, bạn có thể có nhiều khả năng bị viêm gân duỗi do giày buộc dây chặt mà các hoạt động này yêu cầu.

Vùng gân duỗi

Vùng gân duỗi là vùng mà bác sĩ sử dụng để xác định chính xác vị trí bị kích ứng hoặc đau. Có bốn vùng gân duỗi ở mỗi bàn chân.

Viêm gân gót chân

Viêm gân gót chân, tên chính thức là viêm gân Achilles, là một dạng phổ biến của tình trạng này. Gân Achilles của bạn chạy từ bắp chân đến xương gót chân và được sử dụng rất nhiều trong các hoạt động hàng ngày của bạn. Nó cho phép bạn đi bộ và chạy, leo trèo, nhảy và nhấc gót chân lên để bạn có thể đứng trên ngón chân của mình.

Những người chạy bộ có nguy cơ mắc viêm gân gót chân cao nhất. Nếu bạn là vận động viên cuối tuần hoặc người trung niên tham gia các hoạt động thể chất có nhiều lần dừng lại và bắt đầu, chẳng hạn như quần vợt, bạn cũng có nguy cơ chấn thương cao hơn.

Các triệu chứng của viêm gân gót chân bao gồm:

• Đau nhẹ và nặng hơn theo thời gian, bắt đầu từ trên gót chân và di chuyển lên trên
• Cảm giác khó chịu tăng lên sau khi chạy hoặc leo cầu thang
• Sự dịu dàng
• Độ cứng

Viêm gân bàn chân (bên ngoài bàn chân)

Nếu bạn bị viêm gân bàn chân ở bên ngoài bàn chân, đó có thể là  viêm gân mác , ảnh hưởng đến các gân xung quanh phần ngoài của xương mắt cá chân.

Các triệu chứng bao gồm:

• Đau mắt cá chân mà bạn có thể cảm thấy dọc theo gân của bạn
• Đau tăng lên khi hoạt động thể chất
• Sưng hoặc đỏ xung quanh gân
• Cảm thấy gân dày hơn bình thường
• Khối u hoặc nốt sần mà bạn có thể di chuyển khi bạn ấn vào nó

Viêm gân duỗi (phía trên bàn chân)

Gân chạy dọc theo phần giữa phía trên của bàn chân có thể bị kích thích và gây đau. Nguyên nhân là do viêm gân duỗi. Những người có bàn chân phẳng hoặc vòm bàn chân cao có nguy cơ mắc loại viêm gân này. Các triệu chứng bao gồm:

• Đau chạy dọc theo mu bàn chân, đặc biệt là khi chạy hoặc đi bộ
• Sưng ở phần trên của bàn chân
• Một cục u dọc theo gân

Các triệu chứng của viêm gân duỗi ở bàn chân

Triệu chứng chính của viêm gân duỗi ở bàn chân là đau ở mu bàn chân. Thường là ngay chỗ dây giày của bạn. Bạn có thể cảm thấy cơn đau này khi đang chạy hoặc đi bộ.

Đôi khi, có thể thấy rõ vết sưng hoặc cục u trên gân duỗi bị thương hoặc bị viêm.

Chẩn đoán viêm gân duỗi ở bàn chân

Bác sĩ có thể chẩn đoán viêm gân chỉ bằng cách khám sức khỏe và bệnh sử. Để kiểm tra bàn chân của bạn, bác sĩ có thể sẽ ấn vào vùng bị đau. Điều này là để kiểm tra tình trạng sưng và tìm ra nơi bạn cảm thấy đau nhất. Bác sĩ cũng sẽ muốn xem bàn chân của bạn di chuyển như thế nào để kiểm tra phạm vi chuyển động của bạn để xem liệu có bất kỳ chuyển động cụ thể nào khiến cơn đau trở nên tồi tệ hơn không.

Nếu bác sĩ không chắc chắn hoặc lo lắng rằng có nguyên nhân khác gây đau, bạn có thể được chụp X-quang, siêu âm hoặc chụp MRI.

Nguyên nhân nào gây ra viêm gân duỗi ở bàn chân?

Hầu hết các trường hợp viêm gân là do chuyển động lặp đi lặp lại và phát triển theo thời gian. Tuy nhiên, chúng cũng có thể xảy ra do chấn thương đột ngột.

Viêm gân duỗi, nói riêng, có thể do:

• Giày quá nhỏ hoặc quá chật
• Tập luyện quá nhiều bài lên dốc và không đủ bài xuống dốc
• Chạy trên bề mặt không ổn định

Các biện pháp khắc phục tại nhà cho bệnh viêm gân duỗi

Bạn có thể điều trị một số trường hợp viêm gân duỗi tại nhà, nhưng nếu cơn đau trở nên tồi tệ hơn hoặc bạn bắt đầu có các triệu chứng khác, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác. Có thể có vấn đề khác chứ không phải viêm gân.

Sau đây là một số điều bạn có thể thử để làm giảm cơn đau viêm gân duỗi:

• Nghỉ ngơi và nâng cao chân bị ảnh hưởng trong 2-3 ngày. Sử dụng càng ít càng tốt để gân được nghỉ ngơi.
• Trong khi bạn đang nghỉ ngơi, hãy chườm đá lên chân trong 20 phút sau mỗi 2 hoặc 3 giờ. Tuy nhiên, không chườm đá trực tiếp lên da. Nên bọc đá trong khăn hoặc vải để tránh làm tổn thương da.
• Quấn băng thun quanh vùng bị thương để giảm viêm. Bạn cũng có thể sử dụng nẹp. Đảm bảo băng hoặc nẹp không quá chặt và tháo ra trước khi đi ngủ. Ngoài ra, đảm bảo nẹp vừa vặn và không đè vào da ở bất kỳ chỗ nào vì điều này có thể gây đau.
• Hãy thử nới lỏng dây giày hoặc đi một đôi giày khác để xem có hiệu quả không. Bạn cũng có thể thêm một ít đệm dưới lưỡi giày trước khi tiếp tục hoạt động.
• Dùng thuốc chống viêm không steroid không kê đơn (NSAID) như ibuprofen nếu bạn thấy an toàn.

Viêm gân duỗi kéo dài

Nếu bạn muốn thử các bài tập kéo giãn hoặc bài tập viêm gân duỗi để tăng cường gân, hãy bắt đầu từ từ và nhẹ nhàng. Không tiếp tục nếu bạn cảm thấy đau hoặc viêm gân tái phát. Nếu bạn bị đau, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán trong trường hợp vấn đề của bạn không liên quan đến viêm gân duỗi. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia vật lý trị liệu hoặc chuyên gia trị liệu thể thao trước khi bắt đầu các bài tập hoặc bài tập kéo giãn cho vấn đề về gân, nhưng nếu bạn muốn bắt đầu, sau đây là một số gợi ý:

Duỗi ngón chân cái. Trong khi ngồi trên ghế, đặt bàn chân của bạn phẳng trên sàn. Nâng bàn chân đau lên để nghỉ ngơi trên chân đối diện. Nhẹ nhàng sử dụng các ngón tay của bạn để di chuyển ngón chân cái của bạn lên xuống và sang hai bên. Lặp lại 10 lần nếu điều này không quá đau. 

Cong ngón chân. Ngồi trên ghế với một chiếc khăn hoặc vải đặt trên sàn trước mặt bạn. Sử dụng ngón chân cái và ngón chân thứ hai, cố gắng nắm lấy chiếc khăn. Giữ trong vài giây rồi thả ra.

Duỗi chân. Trong khi ngồi trên ghế, đặt bàn chân đau lên đùi đối diện. Dùng tay ấn bàn chân về phía cơ thể cho đến khi bạn cảm thấy mu bàn chân giãn ra.

Giữ ngược. Sử dụng dây tập thể dục/dây căng, nằm trên sàn với chân duỗi thẳng. Quấn dây quanh lòng bàn chân. Kéo nhẹ dây cho đến khi bạn bắt đầu cảm thấy căng. Làm cho bàn chân chống lại lực căng bằng cách đẩy xuống dưới.

Băng quấn chân viêm gân duỗi

Nếu bạn đang tìm kiếm trực tuyến để được giúp đỡ làm dịu cơn đau do viêm gân duỗi ở bàn chân, bạn có thể tìm thấy các trang web bán băng quấn chân cho bệnh viêm gân duỗi. May mắn thay, bạn không phải tốn thêm tiền để mua một trong những loại này. Quấn bàn chân bằng băng ép đàn hồi hoặc băng ace sẽ có tác dụng.

Điều trị viêm gân duỗi

Nếu các biện pháp điều trị tại nhà không có hiệu quả với bàn chân của bạn sau 2-3 ngày hoặc nếu cơn đau trở nên tồi tệ hơn, bạn nên liên hệ với bác sĩ.

Bác sĩ có thể đề nghị dùng NSAID theo toa nếu thuốc không kê đơn không có tác dụng. Aspirin và ibuprofen là những loại thuốc phổ biến nhất. Chúng có dạng thuốc uống và thuốc bôi ngoài da. Bác sĩ cũng có thể muốn bạn tiêm corticosteroid (tiêm steroid) vào vùng bị đau để giảm viêm. 

Bác sĩ có thể đề nghị phương pháp điều trị huyết tương giàu tiểu cầu (PRP). Bác sĩ lấy một ít máu của bạn và loại bỏ các mảnh máu gọi là tiểu cầu. Sau đó, tiểu cầu được tiêm vào vùng bị ảnh hưởng. Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu phương pháp điều trị này, nhưng nhiều người đồng ý rằng nó có triển vọng trong điều trị đau gân mãn tính.

Vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường cơ bắp và kéo căng gân duỗi để giảm đau.

Vì loại viêm gân này có thể do bàn chân bẹt gây ra, bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng dụng cụ chỉnh hình, một loại miếng lót giày đặc biệt giúp hỗ trợ vòm bàn chân của bạn. Đôi khi, bó bột mềm cũng có thể hữu ích.

Nếu bạn đã thử các phương pháp điều trị trên và vẫn bị đau gân, bác sĩ có thể đề nghị châm cứu khô. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ châm một cây kim vào gân để ngăn chặn tổn thương thêm và thúc đẩy quá trình chữa lành.

Nếu mô sẹo là nguyên nhân gây viêm gân, thiết bị sóng siêu âm có thể giúp loại bỏ mô sẹo và làm dịu cơn đau.

Phẫu thuật viêm gân bàn chân

Đôi khi, viêm gân trở nên nghiêm trọng và gân bắt đầu tách khỏi xương. Nếu điều này xảy ra, bạn có thể cần phẫu thuật. Điều này hiếm khi xảy ra, nhưng nếu bạn không cảm thấy khỏe hơn sau 6 tháng điều trị, phẫu thuật có thể là lựa chọn tốt nhất của bạn. Có một số lựa chọn:

• Phẫu thuật cắt bao gân: Bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt bỏ mô bị tổn thương và khâu lại phần mô khỏe mạnh còn lại.
• Chuyển gân: Bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng gân khỏe mạnh lấy từ phần khác của bàn chân và đặt vào vị trí gân bị tổn thương.
• Phẫu thuật cắt tách bằng sóng siêu âm (TenJet): Bác sĩ sẽ sử dụng sóng siêu âm để loại bỏ mô bị tổn thương khỏi gân.

Cách phòng ngừa viêm gân duỗi

Những mẹo sau đây có thể giúp bạn ngăn ngừa viêm gân duỗi:

• Luôn khởi động và thả lỏng trước và sau khi tập luyện.
• Đừng quên giãn cơ.
• Tăng dần cường độ tập luyện (bắt đầu chậm và ở cường độ thấp hơn).
• Rèn luyện các cơ liên quan đến các hoạt động và môn thể thao mà bạn đã lên kế hoạch trước.
• Học đúng tư thế cho bất kỳ bài tập nào bạn thực hiện.
• Tập thể dục thường xuyên (nhiều hơn một lần mỗi tuần).
• Hãy lắng nghe cơ thể bạn, đặc biệt là khi bạn không quen tập thể dục.
• Mang giày vừa vặn.
• Hãy chú ý nhiều hơn đến cảm giác của đôi chân khi tập thể dục sau khi đổi sang đôi giày mới.
• Đừng trì hoãn việc liên hệ với bác sĩ quá vài ngày nếu bạn bị đau chân.

Những điều cần biết

Viêm gân duỗi ở bàn chân là một chấn thương khá phổ biến có thể xảy ra do sử dụng bàn chân quá mức. Nó thường là kết quả của việc chạy nhiều hơn bình thường hoặc tham gia một môn thể thao mà bạn dừng lại và bắt đầu thường xuyên. Nó cũng có thể xảy ra nếu bạn có bàn chân phẳng hoặc vòm cao. Viêm gân có thể khá đau nhưng việc nghỉ ngơi bàn chân (dừng hoạt động có thể gây đau), nâng cao bàn chân và đi giày hỗ trợ có thể giúp ngăn chặn tình trạng kích ứng.

Câu hỏi thường gặp về viêm gân duỗi

Viêm gân duỗi ở bàn chân có cảm giác như thế nào?

Viêm gân duỗi gây ra cơn đau chạy dọc theo mu bàn chân, đặc biệt là khi chạy hoặc đi bộ.

Viêm gân duỗi phải mất bao lâu mới lành?

May mắn thay, viêm gân duỗi thường là chấn thương tạm thời. Tuy nhiên, thời gian lành bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như mức độ kích ứng của gân và liệu bạn có tiếp tục đi bộ hoặc chạy bằng chân hay không. Thời gian phục hồi có thể là vài tuần hoặc vài tháng.

Điều gì xảy ra nếu bạn không điều trị viêm gân duỗi?

Nếu bạn tiếp tục sử dụng bàn chân mà không để gân lành lại, bạn có nguy cơ bị rách gân. Nếu điều này xảy ra, bạn có thể cần phẫu thuật để sửa chữa.

NGUỒN:

Hiệp hội Y khoa Thể thao Hoa Kỳ: "BỆNH LÝ GÂN GIÃN."

BioMed Research International : "Hiệu quả điều trị PRP đối với bệnh lý gân: Tổng quan các nghiên cứu khoa học cơ bản."

Hiệp hội phẫu thuật bàn tay của Anh: "Chấn thương gân duỗi".

Đánh giá hiện tại về Y học Cơ xương khớp : "Châm cứu khô như một phương thức điều trị bệnh lý gân: Đánh giá tường thuật."

Báo cáo Y học Thể thao Hiện tại : "Chấn thương bàn chân ở người chạy bộ."

NHS: "Viêm gân."

Peh, WCG, biên tập, Những cạm bẫy trong X quang cơ xương , Springer, 2017.

Trung tâm Y tế Đại học Rochester: "Những cách tốt nhất để điều trị và phòng ngừa viêm gân".

Phòng khám Cleveland: "Viêm gân duỗi".

Phòng khám Mayo: "Viêm gân Achilles", "Viêm gân".

Phòng khám chấn thương thể thao: "Các bài tập điều trị viêm gân duỗi".

SportsMD.com: "Viêm gân duỗi ở bàn chân."