Hàng nghìn tỷ vi khuẩn sống khắp cơ thể bạn. Chúng bao gồm nhiều loài vi khuẩn, nấm, vi-rút và thậm chí là ký sinh trùng. Trong ruột của bạn, quần thể vi khuẩn này được gọi là hệ vi sinh vật đường ruột.
Khi bạn khỏe mạnh, những sinh vật này sống cân bằng với nhau. Nhưng khi sự cân bằng đó bị phá vỡ, nó có thể khiến bạn dễ mắc bệnh hơn, bao gồm cả bệnh Crohn.
Vi khuẩn đường ruột của bạn có thể làm nhiều việc, bao gồm:
Khi cơ thể bạn phân hủy tinh bột và chất xơ phức hợp, nó sẽ biến chúng thành axit béo chuỗi ngắn (SCFA). Các nhà khoa học cho rằng SCFA thực sự giúp ngăn ngừa một số bệnh, bao gồm một số bệnh ung thư cũng như các rối loạn đường ruột như bệnh Crohn.
Mối liên hệ giữa bệnh Crohn và hệ vi sinh vật đường ruột rất phức tạp và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu cách thức hoạt động của nó. Nó liên quan đến nhiều yếu tố, bao gồm gen, tình trạng viêm và tiêu hóa.
Chúng ta biết rằng những người mắc bệnh Crohn và viêm loét đại tràng (một loại bệnh viêm ruột chính khác) có hệ vi sinh vật khác với những người không mắc bệnh này. Hệ vi sinh vật đường ruột của họ có xu hướng:
Không rõ liệu những thay đổi này có thể gây ra bệnh Crohn hay là kết quả của các triệu chứng hoặc phương pháp điều trị. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh Crohn, như nhiễm trùng "cúm dạ dày", hút thuốc và sử dụng kháng sinh khi còn nhỏ, cũng ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột của bạn.
Sự mất cân bằng vi khuẩn ở những người mắc bệnh Crohn cũng có thể liên quan đến những điều xảy ra trong các đợt bùng phát như:
Hơn nữa, một số người mắc bệnh Crohn có những thay đổi về gen (đột biến) ảnh hưởng đến cách vi khuẩn của họ tương tác với hệ thống miễn dịch. Ví dụ, một số gen nhất định có thể hoạt động quá mức trong ruột non của họ. Điều này có thể gây ra tình trạng viêm quá mức ở đó hoặc khiến môi trường trở nên kém thoải mái hơn đối với vi khuẩn "tốt".
Một số vi khuẩn nói riêng đã nổi lên như thủ phạm gây ra các triệu chứng của bệnh Crohn. Trong các đợt bùng phát, một số loài, chẳng hạn như E. coli , sẽ chiếm ưu thế. Chúng có thể gây viêm và cũng cạnh tranh với các loài khác có khả năng sản xuất SCFA. Điều này có thể đóng vai trò trong các triệu chứng khó chịu của bệnh Crohn.
Những người mắc bệnh Crohn cũng thường có mức độ vi khuẩn có hại cao hơn gọi là Klebsiella pneumoniae . Loại vi khuẩn này thường sống trong miệng. Mặc dù đây là vi khuẩn kỵ khí (loại phát triển mà không cần oxy), nhưng nó có thể phát triển mạnh ở những nơi có một ít oxy. Khi bạn mắc bệnh Crohn, tình trạng viêm có thể khiến mức oxy trong ruột của bạn cao hơn. Vì vậy, Klebsiella có thể chiếm ưu thế hơn các vi khuẩn khác không thể xử lý bất kỳ oxy nào. Điều này có thể gây ra tình trạng viêm nhiều hơn và các triệu chứng tồi tệ hơn.
Các đợt bùng phát của bệnh Crohn có thể là một vòng luẩn quẩn. Sự mất cân bằng vi khuẩn có thể dẫn đến các triệu chứng tồi tệ hơn và ngược lại, các triệu chứng đó khiến đường ruột trở nên không ổn định hơn.
Chế độ ăn uống có thể đóng vai trò lớn trong sự cân bằng của vi khuẩn trong ruột của bạn. Mặc dù hệ vi sinh vật của mỗi người là duy nhất và thực phẩm ảnh hưởng đến mọi người theo những cách khác nhau, nhưng vẫn có một số mô hình chung.
Chất xơ là một lĩnh vực quan trọng cần tập trung vào. Khi bạn ăn nhiều chất xơ, chất này sẽ giải phóng nhiều SCFA hơn vào cơ thể bạn. Điều đó làm cho môi trường trong ruột của bạn có tính axit hơn. Điều này có thể cản trở sự phát triển của vi khuẩn có hại như Clostridium difficile và giúp duy trì sự phát triển của các "vi khuẩn" lành mạnh.
Thực phẩm có nhiều chất xơ hoặc tinh bột giúp tăng SCFA bao gồm:
Nhưng một số loại thực phẩm này cũng có thể khiến bạn bị đầy hơi và chướng bụng. Điều này có thể đặc biệt khó chịu đối với những người bị bệnh Crohn, những người có thể đã phải vật lộn với các triệu chứng này. Hãy đưa chúng vào cơ thể từ từ, với lượng nhỏ lúc đầu, sau đó dần dần ăn nhiều hơn theo thời gian. Bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và/hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn đạt được sự cân bằng phù hợp.
Bạn cũng có thể ăn thực phẩm là men vi sinh tự nhiên, nghĩa là chúng chứa các vi khuẩn sống có ích. Bao gồm các thực phẩm lên men như:
Chất béo trong chế độ ăn cũng đóng một vai trò. Chế độ ăn nhiều chất béo có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột của bạn. Chế độ ăn rất nhiều chất béo cũng có thể gây viêm, không tốt cho người bị bệnh Crohn.
Tuy nhiên, loại chất béo rất quan trọng. Chất béo chuyển hóa có thể gây ra vấn đề ngay cả khi chỉ dùng một lượng nhỏ. Axit béo Omega-6, thường có trong thực phẩm chế biến, có thể làm tình trạng viêm trở nên tồi tệ hơn. Chất béo bão hòa có thể gây viêm nếu bạn ăn quá nhiều. Nhiều chất béo bão hòa cũng có thể làm cho hệ vi sinh vật đường ruột của bạn kém đa dạng hơn, khiến hệ vi sinh vật này dễ bị vi khuẩn có hại tấn công.
Hiểu được loại chất béo nào là "tốt" và loại nào là "xấu" đối với bệnh Crohn có thể gây nhầm lẫn. Ví dụ, dầu dừa có nhiều chất béo bão hòa. Nhưng nó thực sự có thể làm giảm tình trạng viêm, vì vậy nó có thể tốt cho bạn với một lượng nhỏ.
Một số nghiên cứu cho thấy, mặc dù chất béo không bão hòa đơn được coi là chất béo "tốt", nhưng quá nhiều chất béo này có thể làm giảm tổng số lượng vi khuẩn trong ruột của bạn. Loại chất béo này có trong dầu ô liu, dầu hạt cải, quả bơ và một số loại hạt và hạt giống.
Vì vậy, bạn có thể muốn tập trung vào các thực phẩm chống viêm có nhiều chất béo không bão hòa đa, như quả óc chó, hạt hướng dương, đậu phụ và đậu nành. Một chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn hiểu được những gì nghiên cứu chỉ ra.
Nhìn chung, mặc dù thỉnh thoảng nuông chiều bản thân là điều bình thường, nhưng tránh quá mức:
Tránh hoàn toàn chất béo chuyển hóa . FDA đã cấm sử dụng loại chất béo này, nhưng bạn vẫn có thể tìm thấy hàm lượng thấp trong thực phẩm chiên hoặc chế biến.
Chúng ta chưa có đủ nghiên cứu để biết liệu thực phẩm bổ sung men vi sinh có mang lại lợi ích cho người mắc bệnh Crohn hay không.
Đối với những người khỏe mạnh, có hệ vi sinh đường ruột cân bằng thì việc bổ sung men vi sinh có lẽ sẽ không mang lại nhiều tác dụng.
Nhưng đối với những người có hệ vi sinh vật không ổn định hoặc mất cân bằng, men vi sinh có thể hữu ích. Điều này bao gồm những người rất trẻ hoặc rất già, hoặc những người có tình trạng hoặc sự kiện làm gián đoạn hệ vi sinh vật - ví dụ, nếu bạn bị tiêu chảy nặng sau khi bị bệnh hoặc dùng thuốc kháng sinh đã loại bỏ một số vi khuẩn đường ruột có lợi của bạn. Men vi sinh giúp khôi phục sự cân bằng bằng cách tăng cường quần thể vi khuẩn "có lợi" trong ruột của bạn như Lactobacillus và Bifidobacterium .
Nhưng FDA không quản lý các chất bổ sung probiotic và nhãn mác có thể gây hiểu lầm. Nếu bạn bị bệnh Crohn, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại probiotic nào.
NGUỒN:
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ: “Chất béo không bão hòa đa”.
Tạp chí Quản lý Chăm sóc Sức khỏe Hoa Kỳ: “Chế độ ăn nhiều chất béo làm giảm vi khuẩn đường ruột và chống lại bệnh Crohn.”
Arthritis Foundation: “Các loại chất béo và dầu cần tránh”.
Phòng khám Cleveland: “Lợi ích của sô cô la đối với sức khỏe tim mạch.”
Dinh dưỡng lâm sàng: “Chất béo trong chế độ ăn uống, hệ vi khuẩn đường ruột và sức khỏe trao đổi chất - Một đánh giá có hệ thống được tiến hành trong Dự án MyNewGut.”
Quỹ Crohn's & Colitis: “Điều trị IBD bằng cách cân bằng lại hệ vi khuẩn đường ruột.”
Tờ Harvard Gazette: “Những phát hiện mới tiết lộ cách bệnh viêm ruột phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột.”
Trường Y tế Công cộng Harvard: “Chất béo và Cholesterol”, “Hệ vi sinh vật đường ruột”, “Các loại chất béo”.
Tạp chí Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng: “Hệ vi sinh vật và Bệnh viêm ruột”.
Thiên nhiên: “Hệ sinh thái đa ô-míc của vi khuẩn đường ruột trong bệnh viêm ruột”.
Đại học California San Francisco: “Chất béo bão hòa 'làm ngắn mạch' các tế bào miễn dịch gây ra tình trạng viêm.”
Bệnh viện Đại học: “Liệu hệ vi sinh vật có phải là chìa khóa để điều trị bệnh viêm ruột không?”
Tạp chí Tiêu hóa Thế giới: “Ảnh hưởng của chế độ ăn nhiều chất béo đến hệ vi khuẩn đường ruột và các bệnh về đường tiêu hóa.”
Tiếp theo trong Nguyên nhân & Rủi ro
Gần một nửa số người mắc bệnh Crohn sẽ phải nằm viện trong vòng 5 năm kể từ khi được chẩn đoán. Nhưng việc chăm sóc tại bệnh viện có hiệu quả trong việc kiểm soát cơn bùng phát.
Liệu pháp tối ưu cho bệnh Crohn là gì, tăng dần hay giảm dần? Những điều bạn cần biết về hai chiến lược đối lập.
Tìm hiểu mối liên hệ giữa hút thuốc và bệnh Crohn và cách thuốc lá có thể ảnh hưởng đến quan điểm của bạn.
Một trong ba người mắc bệnh Crohn bị thiếu máu. Tìm hiểu thêm về nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng và cách điều trị.
WebMD cung cấp lời khuyên về chế độ ăn uống và dinh dưỡng để giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh Crohn.
WebMD giải thích về xét nghiệm X-quang để phát hiện các vấn đề tiêu hóa, bao gồm cả khám đường tiêu hóa trên và dưới.
Bạn có thắc mắc bệnh Crohn sẽ ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn như thế nào không? Sau đây là câu trả lời từ các chuyên gia tại WebMD.
Bệnh Crohn có thể là một nỗi đau ở mông. Các tình trạng như nứt hậu môn hoặc trĩ làm cho bệnh trở nên tồi tệ hơn. Sau đây là cách điều trị và phòng ngừa chúng.
Hút thuốc, di truyền, chế độ ăn uống và các bệnh nhiễm trùng trước đó đều có thể góp phần gây ra bệnh Crohn. Nhưng có những cách để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hội chứng ruột ngắn ảnh hưởng đến ruột của bạn. Với hội chứng này, một phần ruột non của bạn bị mất hoặc bị tổn thương. Tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và nhiều thông tin khác.
